دانشمندان برای اولین بار «خودکشی» یک سیاره را مشاهده کردند_دنیای تکنولوژی

دانشمندان با منفعت گیری از داده‌های تازه‌ تلسکوپ جیمز وب، موفق شدند نخستین بار صحنه‌ای از خودکشی سیاره‌ای را مشاهده کنند؛ جایی که یک سیاره به اندازه مشتری، خود را به درون ستاره نزدیکش پرتاب کرده و نابود شده است. این کشف تاریخی می‌تواند دیدگاه ما را نسبت به تکامل منظومه‌های ستاره‌ای تحول دهد.

بر پایه داده‌های تازه تلسکوپ فضایی جیمز وب، به‌ نظر می‌رسد سیاره‌ای در منظومه‌‌ای دوردست، با حرکت مستقیم به‌سوی ستاره نزدیک خود بلعیده شده است؛ اتفاق‌ای که تا بحال فقط در داستان‌های علمی‌تخیلی نقل شده می بود.

تلسکوپ جیمز وب چطور اولین خودکشی سیاره‌ای را ثبت کرد؟

مطابق گزارش «Wired» دانشمندان اعتقاد دارند نخستین بار خودکشی سیاره‌ای را مستقیم مشاهده کرده‌اند. تنها راه شناخته‌شده بلعیده‌ شدن سیارات توسط ستاره‌ها این است که ستاره به‌طور قابل‌توجهی بزرگ‌تر بشود. این اتفاق وقتی می افتد که ستاره‌ رشته مهم، همانند خورشید، ذخایر هیدروژن خود را مصرف کند و به غول سرخ تبدیل بشود. ستاره در این مرحله صد برابر اندازه قبلی‌اش می‌بشود و سیاراتی همانند عطارد و زهره را خواهد بلعید. ازآنجا‌که انتظار می‌رود منظومه شمسی ما نیز طی نزدیک به ۵ میلیارد سال با این چنین سرنوشتی مواجه بشود، مطالعه این فرایند اهمیت بسیاری دارد.

هنگامی ستاره‌ای سیاره‌ای را می‌بلعد، درخشندگی مختصر مدتی در آن مشاهده می‌بشود که به آن «نواختر» (Nova) می‌گویند. سال ۲۰۲۳، رصدخانه جنوبی جمینای نواختر را در فاصله‌ ۱۲ هزار سال نوری از زمین مشاهده کرد. ابتدا فکر می‌شد این اتفاق ناشی از بلعیده‌ شدن سیاره‌ای توسط غولی سرخ باشد اما داده‌های دقیق‌تر تلسکوپ جیمز وب نشان داده این ستاره تا این مدت در مرحله رشته مهم است و هم چنان در آن همجوشی هیدروژن رخ می‌دهد. این یافته تازه گمان این را که سیاره‌ای هم‌اندازه مشتری مستقیم داخل ستاره شده و نواختر شده باشد، قوت می‌بخشد.

چه عواملی در وقوع خودکشی سیاره‌ای نقش دارند؟

بر پایه مطالعه‌ای که اخیراً در The Astrophysical Journal انتشار شده، این نواختر نیرومندترین مدرک برای مشاهده مستقیم بلعیده‌ شدن سیاره توسط ستاره میزبان است. در این پژوهش، طیف‌سنجی نوری و مادون قرمز ستاره نزدیک به ۸۲۰ روز بعد از اوج درخشندگی آن انجام شد که اطلاعات بیشتری درمورد نور ستاره و گردوغبار پراکنده‌ در فضا فراهم کرد.

مطابق تحلیل‌ها، محققان اعتقاد دارند سیاره‌ای به اندازه مشتری که در فاصله‌ای شبیه عطارد از خورشید قرار داشته، به‌مرور مدارش را از دست داده و به ستاره برخورد کرده است. هرچند این اتفاق زیاد نادر است، دانشمندان گمان می‌زنند نیروهای گرانشی ستاره یا سیارات دیگر (همانند جزرومد) در این منظومه، علتشده‌اند مدار این سیاره به‌مرور زمان تحلیل رفته و به ستاره نزدیک‌تر بشود تا جایی که ساختار فیزیکی خود را از دست بدهد.

بااین‌حال، همه پژوهشگران با این تفسیر موافق نیستند. برخی فرضیه‌های ناموافق گفتن می‌کنند که امکان پذیر این ستاره جوان نباشد و فقط در تاثییر احاطه‌ شدن با ابری از گردوغبار کم‌نور شده باشد. در این صورت، احتمالا توضیح فرد دیگر برای مشاهده نواختر وجود داشته باشد.

در آینده، اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر با تلسکوپ‌های گسترش یافتهتر می‌تواند این فرضیه‌ها را قبول یا رد کند. این چنین گمان دارد در آینده مثالهای بیشتری از خودکشی سیاره‌ای در کیهان کشف بشود که دیدگاه جاری دانشمندان را تحول دهد.