منجمان به گمان زیادً در قبل یک لکه قرمز متفاوت روی سیاره مشتری می‌دیدند_دنیای تکنولوژی

سال ۱۶۶۵، «جووانی دومنیکو کاسینی»، اخترشناس ایتالیایی، طوفانی زیاد بزرگ را روی مشتری رصد کرد. این طوفان امروز به لکه قرمز بزرگ مشتری معروف است؛ گردباد بیضی بزرگی که تقریباً ۲ برابر زمین قطر دارد. اما اکنون پژوهشگران می‌گویند طوفانی که کاسینی رصد کرده می بود، با طوفانی که ما امروز می‌بینیم، یکی نیست.

پژوهشگران با منفعت گیری از داده‌های تاریخی رصد سیاره مشتری در قرم هفدهم، دریافته‌اند لکه قرمز بزرگ جاری به گمان زیادً فقط ۱۹۰ سال عمر دارد. آن‌ها در مقاله‌ای تازه منتشرشده در ژورنال Geophysical Research Letters حرف های‌اند طوفانی که کاسینی رصد کرده می بود، اکنون دیگر وجود ندارد و سال‌ها سپس طوفان فرد دیگر آن‌جا تشکیل شد.

بعد از این که کاسینی این بیضی قرمز تیره را کشف کرد، او و دیگر منجمان تا ۱۷۱۳ آن را رصد می‌کردند اما بعدا آن، برای بیشتر از یک قرن این لکه مشاهده نشد. سرانجام سال ۱۸۳۱ منجمان بیضی شبیهی را در همان عرض جغرافیایی رصد کردند. از آن زمان، دانشمندان درمورد این که این لکه همان طوفان است یا نه اختلاف‌نظر داشته‌اند.

معاصران کاسینی طوفان مشتری را «لکه دائمی» می‌نامیدند اما نویسنده‌های مقاله تازه می‌گویند این نام‌گذاری نادرست می بود؛ چون این لکه به گمان زیادً از اواسط قرن ۱۸ تا قرن ۱۹ ناپدید شد. از طرف دیگر، لکه بزرگ قرمز مشتری به گمان زیادً حداقل ۱۹۰ سال عمر داشته باشد.

لکه قرمز مشتری

لکه جاری زیاد بزرگ‌تر از همتای قدیمی‌ خودش است که عرضش فقط۳۵۰ کیلومتر می بود. هنگامی اولین‌ بار لکه‌ امروزی این سیاره مشاهده شد، بیشتر از ۳۹٬۰۰۰ کیلومتر عرض داشت اما از آن زمان کوچک‌تر شده است. اکنون، عرض این طوفان ۱۴٬۰۰۰ کیلومتر است و شکل آن گردتر شده است. رصدهای قدیمی‌تر حوالی لکه دائمی نشان خواهند داد عرض آن به گمان زیادً در مقطعی یک‌سوم طوفان جاری می بود.

لکه بزرگ قرمز بزرگ‌ترین طوفان شناخته‌شده در منظومه شمسی است و اندازه آن به یک‌ششم قطر مشتری می‌رسد. برخلاف طوفان‌های روی زمین، این لکه خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخد؛ یعنی این طوفان سختی بالایی دارد.

علت این که این طوفان توانسته این‌همه سال دوام بیاورد، به ماهیت گازی مشتری ربط دارد. طوفان‌های روی زمین هنگامی به خشکی می‌رسند، از بین می‌روال اما مشتری هیچ سطح جامدی ندارد و در اعماق این طوفان فقط لایه‌های مایع وجود دارد.

فهمیدن سازوکار دقیق این طوفان کار ساده‌ای نیست؛ چون ابرهای مشتری علتخواهد شد دید راحتی از لایه‌های پایین‌تر آن نداشته باشیم. پژوهشگران مطالعه تازه می‌گویند لکه قرمز به گمان زیادً از دل طوفان زیاد بزرگ‌تری شکل گرفته است، جایی که چندین گردباد کوچک‌تر با هم ترکیب شدند.

حقایق ناشناخته بسیاری درمورد این طوفان وجود دارد. منفعت گیری از داده‌های تاریخی یکی از راه‌هایی است که دانشمندان می‌توانند از آن به رازورمزهای این لکه بزرگ پی ببرند.